Montessori

maria-montessori

Maria Montessori (1870-1952), włoska lekarka i pedagog jest jedną z największych reformatorek wychowania przedszkolnego. Cały system wychowania stworzony przez Marię Montessori nazywany jest skrótowo metodą Montessori. Głównym zadaniem pedagogiki Montessori jest wspieranie spontanicznej i twórczej aktywności dzieci oraz danie im szansy na wszechstronny rozwój fizyczny, duchowy, kulturowy i społeczny.Cele te są realizowane poprzez rozwijanie samodzielności i wiary we własne siły, pracę nad osiąganiem długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem, wypracowanie postaw posłuszeństwa opartego nie na zewnętrznym przymusie, a na samokontroli.  Maria Montessori sformułowała słynne zdanie, stanowiące zasadę wychowania metodą Montessori – „POMÓŻ MI ZROBIĆ TO SAMEMU”. Fundamentalną regułą Marii Montessori jest samodzielna aktywność dziecka. Nauczyciel nie może niczego narzucać, lecz winien indywidualnie pomagać, gdy zachodzi taka konieczność lub na prośbę dziecka.Celem tej placówki jest wszechstronny rozwój dziecka ze zwróceniem uwagi na jego indywidualne potrzeby. Praca odbywa się będzie w myśl głównej idei koncepcji Marii Montessori : „Pomóż mi zrobić to samemu”.

Specyfika pracy w placówce Montessori  zakłada tworzenie grup dziecięcych zróżnicowanych wiekowo. Niewątpliwymi zaletami współdziałania ze sobą dzieci z kilku roczników jest możliwość wzajemnego uczenia się od siebie, rozwijania niezależności od dorosłych, samodzielności oraz empatii. Przedszkolak w ciągu dnia działa korzystając z wybranych samodzielnie pomocy edukacyjnych Montessori. Swoboda wyboru dotyczy również miejsca, czasu i tempa pracy. Maria Montessori proklamowała konieczność zapewnienia dziecku swobody wyboru i rozwijania samodzielności myślenia. Podkreślała, że świat dziecka powinien być uporządkowany.

Dzień musi mieć określoną strukturę i składać się z niezawodnych rytuałów. Otoczenie zaś powinno być logicznie zorganizowane i estetyczna, aby zapewnić dziecku możliwość dokonywania czynności poszukiwania i odnajdowania. Przedszkolak, mając nieograniczony dostęp do montessoriańskiego materiału rozwojowego oraz innych pomocy dydaktycznych, odpowiada za jego estetykę, a także bierze czynny udział w kreowaniu otoczenia, w którym przebywa.

Podczas realizacji treści zawartych w programie rola nauczyciela ogranicza się do podążania za dzieckiem oraz mądrego przebywania przy nim, co stanowi jedno z głównych założeń koncepcji pedagogicznej Marii Montessori: „Pomóż mi zrobić to samemu”. Dziecku trzeba pomóc tam, gdzie zaistnieje taka potrzeba. Nadmiar pomocy przeszkadza w jego rozwoju. Zadaniem nauczyciela jest więc wspieranie przedszkolaka, współdziałanie z nim, a także tworzenie wokół niego atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji. Według koncepcji Marii Montessori zabawka ma rację bytu jedynie jeśli uczy. Dlatego opracowała specjalny materiał rozwojowy: podstawowy i rozszerzający. Zawiera on pięć obszarów:

  • ćwiczenia praktycznego życia (materiały uczące dzieci samoobsługi)
  • materiał zmysłowy
  • materiał językowy
  • materiał matematyczny
  • wychowanie kosmiczne (wiedza o otaczającym świecie)

Spełnia również określone kryteria: jest prosty, funkcjonalny i estetyczny oraz ogranicza się do jednej trudności i umożliwia dziecku samodzielną kontrolę błędu. Każda z montessoriańskich pomocy, bez względu na dział, w którym się znajduje, zawiera ściśle określony cel oraz przebieg zadań wykonywanych przez dzieci. Pracując z pomocami, w pierwszej kolejności wykonuje się ćwiczenia podstawowe. Po ich opanowaniu dzieci przechodzą do wykonywania ćwiczeń rozszerzających, które utrwalają zdobyte umiejętności oraz rozwijają kreatywność w zakresie przeprowadzanych ćwiczeń.

Głównym warunkiem harmonijnego rozwoju dziecka jest odpowiednie środowisko, które ma wspomagać prawidłowy rozwój jego osobowości poprzez czynienie go zadowolonym i szczęśliwym. Dzięki takiemu samopoczuciu dziecko szybciej i chętniej zdobywa wiedzę. To wszystko gwarantuje system wychowania stworzony przez Marię Montessori.

Więcej informacji na temat Montessori w Polsce i na świecie znajdziecie Państwo na stronach Stowarzyszenia Oświatowego Montessori: www.montessori.pl, www.montessori-ami.org.